BITCHES BREW 19.12.2020 20-22u

Zo besprak Wilfried Devijvere in augustus 1970 in de ‘Spectator’, de toenmalige zaterdagbijlage van de Gentse krant Nieuwe Gids de derde elpee – een dubbele, toen nog zeldzaam – van SOFT MACHINE, de Engelse psychedelische rock-jazz groep: (…) De muziek van Sof Machine is moeilijke muziek. Maar toch ontzettend knap gespeeld, met free-paasages en de neergeschreven gedeelten volmaakt met mekaar in evenwicht. In feite is dit een jazzplaat die op gelijke hoogte staat als bv. de jongste LP’s van Miles Davis. De Soft Machine onderscheidt zich nauwelijks van een jazzgroep, alleen misschien in het gebruik van grote Marshall-versterkers en enige elektronische middelen uit de musique concrète. Komt daar nog bij dat de Soft Machine langs het popcircuit bekend is geworden, dus we hebben hier misschien het volmaakte voorbeeld van een groep die alle moderne muziekstromingen in zich verenigt. Een special woordje dient gezegd over de muzikanten. Drummer Robert Wyatt is een van de bekwaamste Engelse drummers van het ogenblik: hij speelt met een lagag-bij-degrondse sound en zijn timing is bijzonder perfedt. Orgelist/pianist Mike Ratledge is een man die zich niet in het minst heeft laten beïnvloeden door mensen als Jimmy McGriff of Jimmy Smith: hij heeft een vokomen eigen stijl die enig kan genoemd wordenin het jazz- en het popveld. Bassist Hught Hopper completeert de groep op ideale wijze en zorgt ervoor datde soft Machine één van de meest ’together’ groepen is die er bestaan. (…) Het tweede werkstuk ‘Slightly All the Time’ klinkt aanvankelijk als een meesterwerk uit de coo-jazz, maar wordt later gekenmerkt door een ingewikkeld maatgebruik: 9/8, 7/4 enz. Ook hier valt het onzettend knappe drum-werk van Robert Wyatt op. (…)

Dat stuk krijgt u te horen, zo halfweg de uitzending, met vlak erna, nog iets zeldzamer, een mammoet-big-band bestaande uit 50 Engelse muzikanten, CENTIPEDE – of 100 voeten, weet je wel – met het tweede deel van een door Keith Tippett geschreven gigantische compositie, Septober Energy, opgenomen in november 1970, geproduceerd door Robert Fripp én ook met drummer Robert Wyatt.

Britse Jazz, dus , vanavond, met VICTOR FELDMAN, DIZZY REECE, JOE HARRIOTT, JOHN McLAUGHLIN, JOHN SURMAN, DAVE HOLLAND en MATTHEW HALSALL AND THE GONDWANA ORCHESTRA.

BITCHES BREW REMOTE 12.12.2020 20-22U

San Francisco, het Uiterste Westen, is altijd al een rebelse vrijhaven geweest voor artistieke en politieke andersdenkendheid, ook al lang voor het ontstaan rond 1965 van de ‘hippie cultuur’, die haar luidste spreekbuis vond in tientallen lokale popgroepen. Dat lokale fenomeen had, gedurende enkele maanden in 1967, een buitengewone internationale impact, wanneer groepen als The Charlatans, Jefferson Airplane, Country Joe & The Fish contracten tekenden met de grote platenlabels en Scott McKenzie verkocht miljoenen exemplaren van zijn erzats-hippie liedje, ‘San Francisco (Be Sure to Wear Some Flowers in Your Hair)’. De ’tegencultuur’ van de stad werd het onderwerp voor ontelbare tijdschriftartikels en televisieprogramma’s. Daar bovenop, en vanuit ons standpunt veruit het belangrijkste, werd de ‘psychedelische’ muziek van San Francisco dé inspiratiebron voor vele muzikanten in Amerika en Europa, om aan het experimenteren te slaan met de tot dan toe grotendeels pretentieloze amusementsmuziek, die pop was.

In 1965, onderging de stad de creatieve rimpelingen die de Britse invasie en de nieuwe Amerikaanse rock van The Byrds en The Lovin’ Spoonful veroorzaakten. In de Longshoreman’s Hall werden de eerste dansfeesten georganiseerd door de Family Dog, een community organisatie, waarbij bovengenoemde groepen en andere, zoals The Warlocks (later, Grateful Dead), Great Society (met Grace Slick), Big Brother & The Holding Company (pre-Janis Joplin nog) op het podium stonden met een mengelmoes van blues, folk, beat en jazz.

Een Zwitserse scheikundige, Albert Hoffman, had in 1938 LSD, een hallucinogeen middel, ontdekt. Door de CIA werd het in de vijftiger jaren gebruikt voor brein-experimenten. In 1965 was die drug nog niet illegaal in Californië en al vlug was de invloed van haar apostelen, waaronder Ken Kesey, de schrijver van ‘One Flew Over The Cuckoo’s Nest’, ironisch genoeg een veteraan van die CIA-testen, doorgedrongen tot de muziekscene. The Grateful Dead ontwikkelden hun lange, meanderende improvisaties als een muzikaal equivalent van zo’n LSD-trip, terwijl Jefferson Airplane een grote hit had met ‘White Rabbit’, ook al een dunnetjes verdoken drugsong. Nauw verbonden met die dansfeesten waren de exuberante poster-kunst en de spectaculaire light-shows, die allebei ook verwezen naar die ‘geestesverruimende’ ervaringen.

In januari 1967 was er het eerste grote outdoor-evenement, The Human Be-In, in het Golden Gate Park, dat de inspiratiebron was voor het Monterey Pop Festival, in juni in de buurt van Big Sur, toen de San Francisco-bands voor het eerst verschenen buiten hun geboortestad. En in San Francisco zelf, was er Bill Graham, die in WO 2 als Duits-Joodse weesjongen in de USA was terecht gekomen, die een balzaal omvormde tot een concertzaal, het legendarische Fillmore Auditorium. Daarmee schreef hij geschiedenis, en al zeker toen hij de Carousell Ballroom overnam van de rockgroepen, die het eerst zelf geprobeerd hadden. Helaas hadden ze moeten vaststellen dat ze niet van het juiste hout gesneden waren, om alle saaie beslommeringen die daarbij kwamen kijken, het hoofd te bieden. Dat werd de legendarische Fillmore West. Graham opende ook een concertzaal op de East Coast, in Greenwich Village in NYC: de Fillmore East. Beide zalen waren maar kort open tot midden 1971, maar toch zouden ze de kiem worden van het tegenwoordige concertleven in de pop en rockmuziek, dat nu een miljarden industrie geworden is, for better or for worse …

Vanavond, in Bitches Brew, richten we de concertspot op de podia van beide zalen, met muziek van Jefferson Airplane, Grateful Dead, Quicksilver Messenger Service, Michael Bloomfield, Taj Mahal, The Nice, John Mayall, Neil Young en ja, ook Miles Davis dus, die herhaaldelijk, zowel op de East als de West Coast, de Fillmore’s rockte en jazzde …

Meer lezen: Barry Miles – Hippie (2003, Cassell Illustrated, London), een rijk geïllustreerd werk met een chronologisch overzicht van jaren 1965 tot 1971, en Tom Wolfe – The Electric Kool-Aid Acid Test (1968, Bantam Books), een literair ervaringsverslag door de uitvinder van het New Journalism. Meer horen: ‘Grateful Dead, Dick’s Picks Vol. 4, Fillmore East – February 1970′, de Dead in full psychedelic flight. Meer zien: ‘Fillmore – The Last Days‘, uit 1971, met Bill Graham, Santana, Hot Tuna, Grateful Dead en andere SF-groepen, op YT